Ndinaya
- Anụ ọhịa: nkọwa, atụ na mkpa dị n'okike
- Ọdịiche dị n'etiti anụ ọhịa na anụ ụlọ
- Ọmụmaatụ nke anụ ọhịa
- Ịzụ ahịa anụ ọhịa: nkọwa na mmetụta na anụ ọhịa Brazil
- Mkpa a na -alụso ịzụ ahịa anụmanụ
Ọ ahia anụ ọhịa ọ ka bụ otu n'ime nnukwu ihe iyi egwu nke ịlanarị ụdị anụmanụ dị iche iche na nguzozi nke gburugburu ebe obibi nke ha na -arụ ọrụ. Ka ọ dị ugbu a, a na -ahụta omume a ka ọ bụrụ ọrụ nke atọ kachasị iwu akwadoghị n'ụwa (n'azụ naanị ịzụ ahịa ngwa agha na ịre ọgwụ ọjọọ), na -ebugharị ihe karịrị ijeri dollar 1 kwa afọ.
Na Brazil, agbanyeghị na amachibidoro ya iwu kemgbe afọ 60 site na Iwu 5197 maka Nchedo Anụmanụ ịchụ nta anụ ọhịa ọ ka na -ahụ maka iwepụ ihe karịrị nde ụmụ anụmanụ nde iri atọ na asatọ ebe obibi ha. Nke kacha njọ bụ na, n'ime anụ ọhịa iri anụ ọhịa Brazil ọ bụla ejidere ka enye ya ndụ n'ahịa iwu akwadoghị, naanị 1 na -ejisi ike ịlanarị na ndọkpụ.
Edemede ọhụrụ a nke PeritoAnimal na -achọ ime ka amata mmetụta ọjọọ nke ọrụ ọjọọ a na Brazil na ụwa. Na mbido, ọ nweghị ihe dị mma karịa nghọta kedu ihe bụ anụ ọhịa na ihe kpatara ha ji dị oke mkpa maka itule nke gburugburu ebe obibi. Gụkwuo ka ịmụtakwuo!
Anụ ọhịa: nkọwa, atụ na mkpa dị n'okike
Echiche nke anụ ọhịa na -agụnye ụdị niile nke ala anụmanụ nke amụrụ na zụlite okirikiri ndụ ha na gburugburu ebe obibi, dịka oke ọhịa ma ọ bụ oke osimiri, dịka ọmụmaatụ. Anụmanụ ndị a mejupụtara anụ ọhịa nke obodo ma ọ bụ mpaghara, na -arụ ọrụ ụfọdụ n'ime eriri nri na gburugburu ebe obibi ya iji hụ na ahaziri n'etiti ụdị nke alaeze niile bi na ya, na -egbochi mpụta nke ụmụ ahụhụ, oke mmadụ na enweghị oke gburugburu ebe obibi.
Enwere ike ikewa anụ ọhịa dịka nwa afọ ma ọ bụ osisi, na -ewere anụ ọhịa autochthonous nke otu obodo ma ọ bụ mpaghara mgbe niile. Mgbe anụmanụ so na anụ ọhịa nke otu ebe, a na -ewere ya dịka nwa afọ. Agbanyeghị, mgbe a na -ahụghị ebe obibi ebumpụta ụwa n'ime gburugburu ebe obibi nke otu ebe ahụ, a na -akpọ ụdị osisi ahụ osisi. Ọ bụrụ na anyị enyocha anụ ọhịa Brazil, anụ ọhịa wolf na jaguar ga -abụ ọmụmaatụ nke anụ ọhịa nke Brazil, ebe enwere ike ịkpọ ọdụm ma ọ bụ anụ ọhịa bea aja aja dị ka anụ ọhịa dị egwu, ebe ọ na -adịghị ebe obibi ha na nke ọ bụla n'ime Ecosystem nke Brazil.
Ọdịiche dị n'etiti anụ ọhịa na anụ ụlọ
N'adịghị ka anụ ọhịa, anụ ụlọ bụ nke a na -ejikọ na mmadụ na ndụ ya na -etolite n'ụzọ ziri ezi na mpụga nke gburugburu ebe obibi, na ebe ndị mmadụ gbanwere. Ọzọkwa, ụdị ndị a emepụtala a mmekọrịta ịdabere na ntinye aka ya na mmadu. Ọ bụ ezie na ha dabere na mmadụ maka mkpa ụfọdụ (dịka nri, ikpo ọkụ na ebe obibi), ihe okike ha na -enyekwa mmadụ uru (ụlọ ọrụ, nri, njem, wdg).
Agbanyeghị, ọ bụghị ụdị anụmanụ niile bi na ndọrọ n'agha ma ọ bụ mara mmadụ nso ka a ga -ewere dị ka anụ ụlọ. Naanị ịkọwa otu ihe atụ: ka anyị chee maka anụ ọhịa ndị a napụtara site na ndọrọ n'agha na -enweghị isi, na n'ihi ihe ụfọdụ, ha enwekwaghị ike ịlaghachi n'okike. Nke a apụtaghị na ụdị ihe a akwụsịghị ịbụ anụ ọhịa wee bụrụ anụ ụlọ, kama na ụfọdụ mmadụ bụ gbochiri ibi na ebe obibi ha ma ga -anọrịrị na gburugburu nchịkwa iji lanarị.
N'echiche a, ọ dị mkpa ịghọta na usoro nnabata ezinụlọ gafere ihe mgbanwe oge ụfọdụ ma ọ bụ ebumnuche na ebe obibi anụmanụ. Anụ ụlọ nke oge a agabigala mgbanwe dị ogologo ma dị mgbagwoju anya, nke gụnyere ọ bụghị naanị gburugburu ha, kamakwa agwa ha, akparamagwa ha na ọbụna usoro mkpụrụ ndụ ihe nketa na njiri mara ụdị ha.
Mgbanwe ndị a, n'otu akụkụ, na -eme n'ụzọ nkịtị n'ihi mkpa ọ dị ime mgbanwe na gburugburu ebe obibi na ụdị ndụ ha, mana ụmụ mmadụ n'onwe ha na -akwalikwa ha ma ọ bụ na -adọta ha, na ebumnuche nke inweta uru sitere na njirimara anụ ahụ, mmetụta na ọgụgụ isi. nke anụmanụ dị iche iche.
Ọ bụrụ na anyị na -eche maka nkịta, dịka ọmụmaatụ, ọ naghị esiri ike ịhụ na ọdịiche dị na anụ ọhịa wolf ma ọ bụ nkịta ọhịa (dịka ọmụmaatụ, dingo, dịka ọmụmaatụ), gafere ebe obibi ebe ụdị ọ bụla na -amalite usoro ndụ ya. Agbanyeghị na ụdị ndị a sitere na mkpụrụ ndụ ihe nketa, anyị na -achọpụta ọdịiche doro anya n'ọdịdị, akparamagwa yana n'ịrụ ọrụ nke akụkụ nke ọ bụla n'ime ha. Anyị chọpụtakwara na ụmụ mmadụ mere ọtụtụ mmemme na mmepe na ịmụpụta nkịta iji gosipụta ụfọdụ njiri mara mma, dị ka mmuta ịchụ nta na nchedo, na -ebute ụdị nkịta dị iche iche nwere njiri mara mma na akparamagwa.
Ụdị ihe ahụ mere anụ ụlọ ndị ọzọ, dị ka ịnyịnya, ehi na ehi, ezi, nwamba, wdg. Ọ dịkwa mma icheta nke ahụ ọ bụghị anụ ụlọ ọ bụla bụcha anụ ụlọ, ya bụ, ọ bụghị mgbe niile ka ebumnobi e ji kee ụlọ ọrụ na ichebe mmadụ. Ruo ọtụtụ afọ, ụlọ ọrụ nri, ejiji, ọrụ ugbo, anụ ụlọ na ọtụtụ ọrụ akụ na ụba ọzọ na -adabere n'ịzụlite anụ ụlọ. Agaghị ekwu maka egwuregwu na ihe omume ntụrụndụ na -eji anụmanụ, dị ka ịnya ịnyịnya ma ọ bụ asọmpi ịchọ mma nkịta, dịka ọmụmaatụ.
Ọmụmaatụ nke anụ ọhịa
Ọ gaghị ekwe omume ịnye ndepụta anụ ọhịa zuru ezu na naanị otu akụkọ, ọbụlagodi n'ihi na a ka nwere ọtụtụ ụdị ndị amabeghị nke sayensị debaraghị aha ha n'akwụkwọ. N'aka nke ọzọ, anyị na -ahụkwa ọtụtụ anụ ọhịa ka ha na -ala n'iyi, ndị enweghịzi ike ịhụ ndụ ha na ebe obibi ha.
Naanị iji nye gị echiche, anụ ọhịa Brazil nwere ihe dịka 10 ruo 15% nke ihe dị ndụ dị n'ụwa niile. N'ime oke ala Brazil, a na -eme atụmatụ na ihe karịrị ụdị nnụnụ mammals, nnụnụ, ihe na -akpụ akpụ na azụ dị puku iri na otu, yana ihe dị ka nde ụdị ahụhụ iri atọ. Yabụ were were ole anụ ọhịa na -ebi n'ụwa niile, na gburugburu ebe obibi na ihu igwe dị iche iche ...
N'okpuru, anyị na -ewetara ụfọdụ ụdị anụ ọhịa nọ n'ihe egwu dị egwu nke ịla n'iyi, nke nwere ike ịla n'iyi n'ụzọ na -abịanụ n'afọ ndị na -abịanụ:
- Rhinoceros na -acha ọcha nke ugwu
- Agụ Amur
- Rhino nke Java
- Tiger South China
- Vaquita
- Osimiri Cross Gorilla
- Kouprey (anụ ọhịa sitere Indochina)
- Saola
- Ugwu Whale nke North Atlantic
- Rhinoceros nke Sumatran
Ọmụmaatụ nke anụ ọhịa Brazil nke nọ n'ihe egwu ịla n'iyi
- Blue Arara
- otter
- dolphin pink
- jacutinga
- Anụ ọhịa wolf
- Tamarin ọla edo
- bat savannah
- Northern Muriqui
- Jaguar
- Osisi na -acha odo odo
- Turtle akpụkpọ anụ
- bọọlụ armadillo
Ịzụ ahịa anụ ọhịa: nkọwa na mmetụta na anụ ọhịa Brazil
A na -eji okwu ahụ bụ "ịzụ ahịa" akọwa ọrụ azụmaahịa iwu na -akwadoghị. N'ihe gbasara ịzụ ahịa anụ ọhịa, anyị na -ekwu maka ya ịzụ ahịa na ire ere n'ụdị dị iche iche bụ ndị a na -achụ nta obi ọjọọ ma napụ ha site n'ebe obibi ha ka enye ha ndụ dị ka anu ulo osisi pụrụ iche ma ọ bụ chụọ àjà maka mmepụta mkpokọta na ngwaahịa nwere ọnụ ahịa azụmaahịa dị elu (uwe, akpụkpọ ụkwụ, akwa, ihe ịchọ mma, ihe, wdg).
Azụmaahịa anụ ọhịa na -emebi anụ ọhịa autochthonous ọ bụghị naanị na Brazil, kamakwa n'ụwa niile. Dabere na akụkọ 2016 "Live Planet" (Akụkọ Living Planet Report 2016), nke a na -ahazi kwa afọ abụọ site naZoological Society nke London (ZSL) na mmekorita ya na nzukọ WWF (World Nature Fund), ihe dị iche iche dị ndụ na mbara ala anyị belatara ihe ruru 58% kemgbe afọ 70.
Ọ bụ ihe nwute, ịtụ mgbere ahịa anụ ọhịa na Brazil bụ otu n'ime ihe kacha emenye ụjọ, dịka e mere atụmatụ ya ihe dị ka 70% nke ụdị azụmaahịa mba ụwa na -esite na gburugburu ebe obibi Brazil, tumadi site na mpaghara North, Northeast na Midwest. Ka ọ dị ugbu a, a na -achụgharị ihe karịrị nde anụ ọhịa ọhịa nde 38 na Brazil kwa afọ. Ya mere, a na -ahụta na ịzụ ahịa na mfu nke ebe obibi bụ, n'oge ugbu a, isi ihe na -eyi ndụ ụmụ anụmanụ Brazil egwu.
Na “ihu ọzọ nke mkpụrụ ego a”, anyị na -ahụ mba ndị na -ebubata ụdị anụ ọhịa, ya bụ, ndị na -azụta anụmanụ ma ọ bụ ngwaahịa sitere na ha, nke ịzụ ahịa na -enye n'ụzọ iwu na -akwadoghị. Dabere na National Report on Trafficking Wildlife, nke National Network to Combat Wildlife Trafficking (RENCTAS) mere, ụfọdụ mba 'na -erichapụ' ihe a megidere iwu bụ: United States, Germany, Netherlands, Belgium, France, England , Switzerland, n'etiti ndị ọzọ.
Tupu anyị aga n'ihu, ọ dị mkpa ka anyị leba anya na nkenke: ọ bụghị ụdị mbịarambịa niile a na -atụba n'agha na -esonye n'ahịa iwu akwadoghị. N'ọtụtụ mba, iwu kwadoro ịhazi ịzụ anụ ụfọdụ anụ ọhịa n'agha maka ire ere. Agbanyeghị, ụlọ ọrụ ewepụtara maka ọrụ a ga -edebanye aha ma nye ha ikike ịrụ ọrụ, na mgbakwunye na irube isi n'usoro iwu yana ụkpụrụ ahụike na nchekwa.
N'ọnọdụ ndị a, a ga -arụrịrị ọrụ azụmaahịa n'ụzọ doro anya na onye zụrụ ahịa na -enweta akwụkwọ ọnụahịa yana nkọwapụta ntọala niile na anụmanụ zụrụ iji gosipụta mmalite iwu ya. Na mgbakwunye, a ga -ebugara anụmanụ ndị a n'aka onye nwe ọhụrụ ya na njirimara njirimara, nke na -abụkarị microchip a kụnyere n'okpuru akpụkpọ ahụ.
Mkpa a na -alụso ịzụ ahịa anụmanụ
Site na ihe niile anyị hụla, ikekwe ị ghọtalarị na anụ ọhịa na -erube isi. ọrụ pụrụ iche na ebe obibi ha, na -enye ohere ka ihe dị iche iche dị n'ime gburugburu ụwa anyị na -ahazi. Mgbe ọnụ ọgụgụ anụmanụ na -apụ n'anya ma ọ bụ na -ebelata nke ukwuu, enweghị ahaghị oke gburugburu ebe obibi na -emebi ụdị anụmanụ ndị ọzọ niile na akụ sitere n'okike nke gburugburu ebe ahụ, na -emetụtakwa mmadụ (ozugbo ma ọ bụ n'ụzọ na -apụtachaghị ìhè).
Na mgbakwunye na mmetụta nke enweghị aha gburugburu ebe obibi na -ebute, ịchụ anụ ọhịa nwekwara ike na -emetụta ọrụ na -arụpụta ihe yana ahụike mmadụ. Mwepụ nke anụmanụ ụfọdụ (ma ọ bụ mbelata nke ukwuu) na -amasị mmụba nke ụdị anụmanụ ndị ọzọ, nke nwere ike mechaa bụrụ ahụhụ na -emebi ọrụ anụ ụlọ na/ma ọ bụ bute ọrịa na mmadụ na anụmanụ ndị ọzọ.
Nke a bụ ajụjụ ezi uche dị mfe nghọta: mgbe anyị wepụrụ onye na-eri anụ, anyị na -ekwe ka ọtụtụ anụ na -amụba n'ike n'ike, na -eme ka ọnụ ọgụgụ mmadụ jupụta. Dịka ọmụmaatụ, mgbe anyị na -ewepụ nnụnụ na ndị na -eri anụ, dịka ọmụmaatụ, anyị na -emepe ọnụ ụzọ maka ọtụtụ puku ụdị ahụhụ iji mụta nwa n'enweghị nsogbu, na -enweghị njikwa eke nke onye na -eri anụ. Ụmụ ahụhụ ndị a ga -akwaga ngwa ngwa gaa n'ubi na obodo ndị na -emepụta ihe ịchọ nri, nke nwere ike imebi owuwe ihe ubi wee rụọ ọrụ dị ka ndị na -ebute ọtụtụ ọrịa, dịka ọmụmaatụ dengue.
N'aka nke ọzọ, iwebata ụdị osisi dị iche iche na mpaghara nke mba nwekwara ike ime ka anụ ọhịa ụmụ anụmanụ nwee nsogbu, ọkachasị mgbe anụmanụ 'gbapụrụ' site na ndọkpụ a na -achịkwa ma jisie ike mụta nwa na gburugburu ebe obibi, na -asọrịta mpi na ụdị ala maka ókèala na nri. Na mgbakwunye, anụmanụ ndị a nwere ike bụrụ ndị na -ebu zoonoses (ọrịa nke enwere ike ibunye n'etiti mmadụ na ụdị ndị ọzọ), na -aghọ nsogbu ahụike ọha na gburugburu ebe obibi.
Maka ihe ndị a niile, ọ dị mkpa ọ bụghị naanị na enwere iwu machibidoro ịchụ nta megidere iwu na ịtụ ahịa anụmanụ, kamakwa ka ebuli iwu ọha. mmata ihe egwu dị n'iwu a na -akwadoghị na mkpọsa iji gbaa mkpesa gbasara ịzụ ahịa. A ga-ejikọ atụmatụ ndị a yana atụmatụ mmanye dị irè karịa iji hụ na emebere iwu yana ntaramahụhụ siri ike maka ndị mere mpụ a ma tinye gburugburu ebe obibi na ọdịmma nke ọtụtụ ụdị, gụnyere mmadụ.
Tụkwasị na nke a, onye ọ bụla n'ime anyị nwere ike inye aka na mkpochapụ ịzụ ahịa anụ ọhịa. Dị ka? Nke mbụ, ịghara ileghara ịdị adị ya anya ma kọọrọ ya ndị isi ruru eru. N'ebe nke abụọ, anaghị enweta anu ulo osisi na ịntanetị, ya na ndị na -ere ihe onwe ma ọ bụ ụlọ ọrụ na -enweghị ikike iji rụọ ọrụ. N'ikpeazụ, n'ịmara na enwere ọtụtụ anụmanụ na -eche ohere inwe ezinụlọ na ụlọ jupụtara n'ịhụnanya. Yabụ kama imefu oke ego ma mebie ihe ize ndụ nke ịkwado ego na -akwadoghị omume, gbaa onwe gị ume ịchọ ebe mgbaba anụmanụ ma were ezigbo enyi!
Ọ bụrụ na ịchọrọ ịgụ akụkọ ndị ọzọ yiri ya kedu ihe bụ anụ ọhịa, anyị na -akwado ka ị banye na ngalaba Ihe Ị Kwesịrị Ịma.