Nhazi nke anụmanụ gbasara nri

Ndinaya

• nri anụmanụ
• Nhazi nke anụmanụ gbasara nri
• anụ na -eri anụ
• Ụdị anụmanụ na -eri anụ
• anụmanụ na -eri anụ
• Ụdị anụmanụ na -eme ahịhịa
• anụmanụ niile
• Ụdị anụmanụ dị iche iche
• Ụdị nri anụmanụ ndị ọzọ
• Decomposers ma ọ bụ anụmanụ na -achọ ihe
• anụmanụ ndị na -ata ahụhụ
• anụmanụ nsị

Nri anụmanụ na -adịgasị iche iche, ọ na -emetụtakwa ime mgbanwe na gburugburu ebe obibi ha na, ya mere, n'ụzọ ndụ ha na ahụ ha. NDỊ mgbanwe nri n'eziokwu, ọ bụ otu n'ime ihe kpatara ala anụmanụ ji dị iche iche wee nwee ike ịchịkwa gburugburu niile enwere ike.

N'okike, anyị na -ahụ ụdị anụmanụ niile na -eri akwụkwọ, mgbọrọgwụ, ozu, ọbara, na ọbụna nsị. ị chọrọ izute ha? N'isiokwu a PeritoAnimal, anyị na -egosi gị ihe zuru oke nhazi ọkwanke anụmanụ gbasara nri.

nri anụmanụ

Ụmụ anụmanụ, n'oge usoro mmalite nke evolushọn ha, emeela ka ibi na ọtụtụ ebe dị iche iche na rie nri ndị dị. Ọtụtụ ọkachamara n'iri otu ụdị nri, na -ezere ịsọ mpi na ihe ndị ọzọ. N'ihi nke a, akwụkwọ nri anụmanụ ọ dị nnukwu iche.

Iji ghọta nke ọma usoro evolushọn nke anụmanụ ọ bụla na otu o siri metụta gburugburu ya (ecology), ọ dị mkpa ịmata nhazi anụmanụ dị ka nri ha si dị. Ka anyị bido!

Nhazi nke anụmanụ gbasara nri

Nhazi anụmanụ dị ka nri ha siri dị ụdị okwu nke ha si enweta nri ha. Ya mere, anyị nwere ihe ndị a ụdị anụmanụ:

• Anụ na -eri anụ.
• Anụ ahịhịa.
• Anụmanụ ụmụ anụmanụ.
• Anụmanụ na -erekasị.
• Ndị nje.
• Coprophages.

Agbanyeghị na ndị ama ama bụ atọ ndị nke mbụ, anyị ga -ekwu maka nke ọ bụla n'ime ha ọzọ.

anụ na -eri anụ

Anụ na -eri anụ bụ ndị ahụ na -eri nri karịsịa n'ihe gbasara anụmanụ. A makwaara ha dị ka ndị ahịa nke abụọ n'ihi eziokwu ahụ na -abụkarị na -eri anụ ndị na -eri anụ. Iji mezuo nke a, ha na -ewepụta atụmatụ dị iche iche dịka oke ọsọ, nhazi ehi, ịga ije nkịtị ma ọ bụ ozuzo.

Anụ na -eri anụ na -amịkọrọ ọtụtụ nri ha na -eri, ebe ọ bụ ya na okwu nke ha. Ya mere, ha nwere ike rie obere nri ma dịrị ndụ ogologo oge n'erighị ihe ọ bụla. Agbanyeghị, anụmanụ ndị a na -etinye ike dị ukwuu n'ị nweta nri, ha na -achọkarịkwa itinye oge buru ibu na -ezu ike.

Ụdị anụmanụ na -eri anụ

Dabere na ụzọ isi nweta nri, anyị nwere ike ịhụ ụdị anụ iri abụọ:

• ndị na -eri anụ: bụ ndị na -enweta nri ha site na anụ oriri. Iji mee nke a, ha ga -achọrịrị ha, chụwa ma jide ha, nke bụ nnukwu ume. Ọmụmaatụ ụfọdụ nke anụ na -eri anụ bụ anụ ọhịa (Felidae) na ụmụ ahụhụ (Coccinellidae).
• ndị na -egbu anụ: na -eri anụ ndị ọzọ nwụrụ anwụ. Anụmanụ ndị na -achụ nta ego adịghị mkpa imefu ume na ịkpa anụ, n'agbanyeghị na ha nwere ahụ dị njikere iji zere ibute ọrịa. Dịka ọmụmaatụ, ha na -enwekarị acid gastric pH dị ala. Udele (Accipitridae) na larvae nke ụfọdụ ijiji (Sharcophagidae) bụ ọmụmaatụ anụmanụ na -eri anụ.

Dabere na isi nri gị, anyị nwere ụdị anụ na -eri anụ:

• Ndị na -eri anụ n'ozuzu: bụ anụmanụ na -eri ụdị anụ ọ bụla. Ọmụmaatụ bụ egbe ojii (milvusndị na -akwaga mba ọzọ), nke nwere ike iri ụmụ ahụhụ, obere anụ na -eri anụ na ọbụna anụ.
• Insectivores ma ọ bụ entomographs: tumadi rie ụmụ ahụhụ. Dịka ọmụmaatụ, nke a bụ ọtụtụ ụdị ududo (Arachnid).
• Myrmecophages: na -eri nri na ndanda, dị ka anteaters (vermilingua).
• Piscivores ma ọ bụ ichthyophagous: bụ anụmanụ na -eri, nke kachasị, azụ. Ọmụmaatụ bụ azụ azụ (Alcedo na nke a).
• Atụmatụ: Ọtụtụ ndị na -eri anụ mmiri na -eri nri na plankton. Nke a bụ isi nri whales na -eri, yana cetaceans ndị ọzọ.

anụmanụ na -eri anụ

anụmanụ na -eri anụ na -eri nri tumadi n'ihe gbasara akwụkwọ nri, ọ bụ ya mere ha ji enwe ọnụ na -ata ata. A makwaara ha dị ka ndị isi na -eri nri na nri nke ọtụtụ anụ na -eri anụ. Maka nke a, ahịhịa ahịhịa na -agba oke ọsọ, na -etolite igwe atụrụ, na -enwe ike zoo onwe ha ma nwee atụmatụ nchekwa ndị ọzọ, dị ka aposematism anụmanụ.

Uru nke ahịhịa ahịhịa bụ nnukwu ntụsara ahụ ha ji enweta nri, nke pụtara na ha nwere mmefu ume dị ala. Agbanyeghị, anụmanụ ndị a nwere ike ịmịkọrọ ma were obere mkpụrụ osisi ha na -eri. ya mere ha chọrọ nnukwu nri.

Ụdị anụmanụ na -eme ahịhịa

A na -ekewa anụmanụ ndị na -anaghị eri anụ dịka ụdị osisi okwu nke ha na -eri nri. Ọtụtụ na -eri nri bụ isi, n'agbanyeghị na ha nwere ike iri ụdị nri ndị ọzọ oge ụfọdụ. Nke a bụ ụfọdụ ụdị ahịhịa ndụ:

• General Herbivores: ha na -eri ụdị osisi niile na ọbụna ọtụtụ ụdị anụ ahụ. Otu ihe atụ bụ nnukwu anụ ọhịa, dị ka ehi (ezigbo taurus), nke na -eri ma ahịhịa ahịhịa ma alaka osisi osisi.
• Ndị na -eso ụzọ: tumadi na -eri akwụkwọ nri. Dịka ọmụmaatụ, gorilla ugwu (ozodimgbaakwa eggplant) na katapila nke ụdị nla (Lepidoptera).
• Frugivores: Isi nri ya bụ mkpụrụ osisi. Ụfọdụ ụsụ, dị ka eidolon helvum, na mkpụrụ osisi na -efekwa larvae (Keratitisisi obodo) bụ ọmụmaatụ ụmụ anụmanụ na -eme nri.
• Ndị ukwu: Mkpụrụ bụ nri kachasị amasị gị. Nnụnụ nwere mkpụmkpụ mkpụmkpụ na obosara na -eri nri na mkpụrụ, dị ka finch (chlorischloris). Ihe atụ ọzọ bụ ndanda Barbarus Ozi.
• Xylophages: bụ anụmanụ na -eri osisi. Ọmụmaatụ kacha mara bụ termites (Isoptera), n'agbanyeghị na enwere ọtụtụ ahụhụ ndị ọzọ na-eri osisi dịka enwe. Dendroctonus spp.
• Ụdị nke Rhizophages: isi nri ya bụ mgbọrọgwụ. Ụfọdụ anụmanụ rhizophagous bụ larvae nke ọtụtụ ụmụ ahụhụ, dị ka enwe ezinụlọ. Scarabaeidae na karọt ofufe (psilapink na).
• Nectarivores: rie mkpụrụ osisi nectar nke okooko osisi na -enye n'ọnọdụ mgbanwe mmetọ. N'ime anụmanụ ndị na -anaghị eri anụ, anyị na -ahụ aesụ (anthophila) na ifuru na -efe (Syrphidae).

anụmanụ niile

Anụmanụ ndị na -eri anụ bụ ndị na -eri nri ma anụmanụ ma akwụkwọ nri. Maka nke a, ha nwere ụdị ezé dị iche iche, ma canines maka ịdọka anụ ahụ, na ịcha akwa maka osisi ata. Bụ anụmanụ nwere ohere yana ngwa nri nri izugbe.

Nri ha dị iche iche na -enye ohere ka ụmụ anụmanụ nwere ike ime mgbanwe ụdị gburugburu ebe niile, mgbe ọ bụla ihu igwe kwere. Ya mere, ha na -abụkarị anụmanụ na -awakpo mgbe ha ruru ebe ọhụrụ.

Ụdị anụmanụ dị iche iche

Anụmanụ ndị na -ama anụ ọhịa dị iche iche, yabụ na ọ nweghị ụdị anụmanụ na -eme ihe niile. Agbanyeghị, dị ka naanị mmachi nri ha bụ ụzọ ndụ ha, anyị nwere ike ịkewa ha dịka ebe ha bi. N'okwu a, anyị ga -enwe ụdị omnivores ndị a:

• omnivores nke ụwa: ihe ịga nke ọma omnivores na ala bụ ụmụ oke (Mus spp.), anụ ọhịa ọhịa (susscrofa) na mmadụ (homonụ sapiens).
• omnivores nke mmiri: ọtụtụ ụdị piranhas (Characidae) bụ ihe niile. Ọzọkwa ụfọdụ mbe, dị ka akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ mbe (Chelonia mydas), nke na -eme ihe niile naanị n'oge ntorobịa ya.
• omnivores na -efe efe: Nnụnụ nwere ogologo ogologo na ọkara-obosara (ọnụ na-abụghị ọkachamara pụrụ iche) na-eme ihe niile, ya bụ, ha na-eri ma ụmụ ahụhụ ma mkpụrụ. Ọmụmaatụ ụfọdụ nke nnụnụ na -eme ihe niile bụ nza ụlọ (onye njem ụlọ) na magpie (Oké ọkpa).

Ụdị nri anụmanụ ndị ọzọ

E nwere ọtụtụ ụdị nri anụmanụ ndị ọzọ amabeghị, mana ọ baghị uru. N'ime nhazi anụmanụ dị ka nri ha si dị, anyị nwere ike tinye ụdị ndị a:

• Decomposers.
• Ndị nje.
• Coprophages.

Decomposers ma ọ bụ anụmanụ na -achọ ihe

Anụ decomposer na -eri nri remnants nke organic okwu, dị ka akwụkwọ kpọrọ nkụ ma ọ bụ alaka nwụrụ anwụ. Mgbe ha na -enye nri, ha na -akụri ihe ma tụfuo ihe na -anaghị abara ha uru. N'ime mkpofu ya, enwere nnukwu nri na -enye nri maka osisi na ọtụtụ ụdị nje bacteria dị mkpa maka ịmepụta ala.

N'ime anụmanụ ndị na -erekasị, anyị na -ahụ ụfọdụ ụdị annelids, dị ka ikpuru ụwa (Mmiri mmanu) na ọtụtụ agwọ agwọ (diplopod).

anụmanụ ndị na -ata ahụhụ

Parasaiti bụ ihe dị ndụ na “zuo” nri sitere na ihe ndị ọzọs. Maka nke a, ha na -ebi na akpụkpọ ahụ ha (ectoparasites) ma ọ bụ n'ime ha (endoparasites). Anụmanụ ndị a na -enwe mmekọrịta ha na ndị ọbịa ha akpọrọ parasitism.

Dabere na onye ọbịa ya ma ọ bụ onye ọbịa, anyị nwere ike ịmata ọdịiche ụdị anụmanụ abụọ na -akpata nje:

• nje ndị ọzọ nke anụmanụ: anụmanụ ectoparasites bụ hematophagous, ha na -eri ọbara, dị ka fleas (Shiphonaptera); ebe endoparasites na -eri nri ozugbo na nri ndị dị na sistemụ nri gị ma ọ bụ akụkụ ndị ọzọ. Ọmụmaatụ nke endoparasite bụ teepu (Taenia spp.).
• osisi nje: bụ anụmanụ na -eri nri osisi. Nke a bụ ikpe na ọtụtụ aphids na nkịta bed (hemiptera).

anụmanụ nsị

Coprophages na -eri nri na nsị nke anụmanụ ndị ọzọ. Otu ihe atụ bụ larvae nke ebe nsị nsị dị ka Scarabaeus laticollis. Ndị okenye nke ụdị ebe a na -adọkpụrụ bọl nsị nke ha na -etinye akwa ha n'ime ha. N'ihi ya, larvae n'ọdịnihu nwere ike rie ya.

Anụmanụ ndị na -eri nsị nwere ike bụrụ ndị na -emebi emebi. Dị ka ha, ha bụ isi maka Organic recycling na nlọghachi ya na netwọkụ trophic.

Ọ bụrụ na ịchọrọ ịgụ akụkọ ndị ọzọ yiri ya Nhazi nke anụmanụ gbasara nri, anyị na -akwado ka ị banye na ngalaba ịmata ihe nke ụwa anụmanụ.